Mardin SGK İl Müdürü Abdulkerim Şahin, kayıt dışı istihdamın Türkiye’nin ve sosyal güvenlik sisteminin en büyük sorunlarından biri olduğunu belirterek, bu durumun hem çalışanlar hem de işverenler için ciddi olumsuz sonuçlar doğurduğunu vurguladı.
Kayıt Dışı İstihdamın Tanımı ve Etkileri
Şahin, kayıt dışı istihdamı, çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemesi veya çalışma gün ve ücretlerinin eksik bildirilmesi olarak tanımladı. Bu durumun, çalışanların emeklilik, malullük aylığı, ölüm aylığı gibi haklardan mahrum kalmalarına yol açtığını ifade etti. Ayrıca, işsizlik sigortasından faydalanamama ve genel sağlık sigortası primlerini kendilerinin ödemek zorunda kalma gibi sorunların da ortaya çıktığını söyledi. İşverenler açısından ise yüksek idari para cezaları, teşviklerden yararlanamama ve işyerinin kapanma riski gibi ciddi yaptırımlar bulunduğunu hatırlattı.
Bilgi Edinme ve Şikayet Yolları
Çalışanlar, sigortalı olup olmadıklarını veya hangi kazanç seviyesinden bildirildiklerini e-Devlet üzerinden veya ALO 170 hattını arayarak öğrenebilirler. Sigortasız çalıştırıldıklarını düşünenler ise ihbar ve şikayetlerini Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine veya CİMER üzerinden iletebilirler.
Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırma Şartları
Yabancı uyruklu işçi çalıştırmak isteyen işverenlerin önceden çalışma izni alması gerektiğini vurgulayan Şahin, bu iznin alınmaması durumunda her bir yabancı uyruklu işçi için 2024 yılı itibarıyla 56.752 TL idari para cezası uygulanacağını belirtti. Ayrıca, kaçak yabancı işçi çalıştıran işverenlerin, bu kişilerin konaklama ve dönüş masraflarını da karşılamak zorunda kalabileceğini hatırlattı.
Ücretlerin Banka Kanalıyla Ödenmesi
Şahin, işverenlerin çalışan sayısı 5 ve üzerinde olan işyerlerinde, işçilere yapılan ödemeleri banka aracılığıyla gerçekleştirmesi gerektiğini belirterek, bu yükümlülüğe uymayan işverenlere her işçi ve her ay için 1.514 TL idari para cezası uygulanacağını kaydetti.
Şahin, kayıt dışı istihdamla mücadelede işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmelerinin önemine dikkat çekerek, bu konuda tüm tarafların bilinçli hareket etmesi gerektiğini vurguladı.